Kalp krizi, kalbe kan taşıyan koroner arterlerin tıkanması nedeniyle meydana gelir. Bu tıkanıklık, damar içinde biriken yağ, kolesterol ve diğer maddelerin plak oluşturması ve zamanla bu plakların koparak pıhtı oluşturması sonucu gelişir. Bu durum kalp kasının yeterli oksijen almasını engeller ve kalp kası hasar görür.

Türkiye’de her 100 bin kişiden yaklaşık 353’ü kalp krizi geçiriyor. Almanya’da bu oran 399 civarında iken, Fransa’da 179, İngiltere’de ise 149 seviyelerinde kalıyor. Fransa ve İngiltere, hem kalp krizi geçirme oranlarında hem de ölüm oranlarında Türkiye’nin gerisinde kalıyor.

Türkiye’de kalp krizi nedeniyle her yıl yaklaşık 200 bin kişi hayatını kaybediyor. Bu oran Almanya’da yüzde 45, İngiltere’de yüzde 30, Fransa’da ise yüzde 33. Türkiye’de ise bu oran yüzde 66 ile oldukça yüksek.

Kalp krizi riskini artıran başlıca faktörler şunlardır:

- Ateroskleroz (Damar Tıkanıklığı): Koroner arterlerde plak birikmesi
- Yüksek Kolesterol: LDL (kötü) kolesterol seviyelerinin yüksek olması
- Hipertansiyon: Yüksek tansiyon damar duvarlarına zarar verebilir
- Sigara ve Alkol: Damar yapısını bozar ve tıkanıklığa yol açar
- Diyabet: Kan damarlarını zayıflatır
- Obezite: Kalp ve damar sistemini olumsuz etkiler
- Stres: Kan basıncını artırarak damar sağlığını bozar
- Genetik Faktörler: Ailede kalp hastalığı öyküsü

Kalp krizi belirtileri genellikle ani bir şekilde ortaya çıkar ve şunları içerebilir:

- Göğüs ağrısı veya sıkışma (sol kola, çeneye veya sırta yayılabilir)
- Nefes darlığı
- Soğuk terleme
- Baş dönmesi veya bayılma
- Mide bulantısı ve kusma
- Ani yorgunluk
- Çarpıntı

Özellikle kadınlarda ve diyabet hastalarında belirtiler daha farklı olabilir, örneğin mide ağrısı veya halsizlik gibi.

Kalp krizi tedavisi, acil müdahale gerektirir ve şunları içerebilir:

- Acil tedavi: Pıhtı çözücüler, aspirin, nitrogliserin gibi ilaçlar
- Anjiyo: Tıkanan damarın açılması için balon veya stent yerleştirilmesi
- Bypass ameliyatı: Tıkanıklığın etrafından dolaşarak kan akışını sağlamak

Uzun dönem tedavisi için ise ilaç tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri önemlidir:
- İlaç tedavisi: Kan sulandırıcılar, beta blokerler, statinler
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı beslenme (özellikle Akdeniz diyeti), düzenli egzersiz, sigara ve alkol kullanımının bırakılması, stres yönetimi, tansiyon ve şeker kontrolü

Kalp krizinden korunmak için doğru beslenmek ve stres seviyesini düşük tutmak oldukça önemli. Akdeniz diyeti, düzenli egzersiz ve sigara-alkol gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmak, kalp sağlığını korumak adına atılacak önemli adımlardır.

Erken müdahale hayat kurtarabilir, bu nedenle göğüs ağrısı veya belirtiler görüldüğünde hemen acil yardım çağrılmalıdır.