Tarihçi Yazar Bekir Manav: “Isparta Sadece Gül ve Halı ile Sınırlı Değil”

Tarihçi-yazar Bekir Manav, Isparta’nın tarih sahnesindeki rolüne dikkat çekti. Manav, gül ve halıcılıkla bilinen Isparta’nın aslında çok daha köklü bir geçmişe sahip olduğunu belirtti.   “Isparta Sadece Gül ve Halı ile Sınırlı Değil” Manav, “Bugün Isparta denildiğinde gül ve halı akla geliyor. Ancak bu iki unsurun geçmişi 250 yıl bile değil. Oysa Isparta’nın tarihi çok daha derinlere dayanıyor” dedi.   Isparta’nın Osmanlı döneminde birçok önemli devlet adamı yetiştirdiğini hatırlatan Manav, şehrin tarih sahnesindeki yerini şu isimlerle özetledi:   Fatih Sultan Mehmet’in hocası Abdülkadir Efendi   Kanuni Sultan Süleyman’ın oğlu Cihangir’in hocası Muslihiddin Efendi   Sadrazam Halil Hamid Paşa, Sadrazam Hüseyin Avni Paşa, Sadrazam Kemankeş Ali Paşa gibi önemli Osmanlı devlet adamları Cumhurbaşkanı ve Başbakan Süleyman Demirel “Gerçek Tarihimizi Tanıtalım” Manav, Isparta’nın tanıtımında tarihi şahsiyetlere ve önemli olaylara daha fazla yer verilmesi gerektiğini belirtti. "Isparta, Anadolu’daki en büyük konar-göçer hareketlerinin yaşandığı bir şehir. Osmanlı’nın kuruluşunda bile önemli bir rol üstlenmiş. Ancak bunlar yeterince anlatılmıyor" dedi.   Manav, Isparta’nın Osmanlı’dan Selçuklulara, Roma’dan günümüze uzanan mirasının tanıtılması gerektiğini belirterek, “Şehrimizi folklorüyle, tarihî şahsiyetleriyle, kültürel değerleriyle tanıtalım. Yedi şehitler, Türkmen mezarları, sahabe kabirleri, antik kentler gibi unsurları ön plana çıkaralım” ifadelerini kullandı.   Manav'ın açıklamaları şu şekilde: ''Isparta tarihin her merhalesinde rolünü üstlenen bir şehirdi.  Sadece tarihi, kültürü hakkıyla tanıtılamadı, yaşatılamadı. Bugün ülkemizde Isparta’nın neyi meşhur diye sorsanız, hemen hemen herkes gülü ve halısı diyecektir. Halı bitti, gülü de yetiştiren çoğaldı. Asıl dikkat çekmek istediğim konu şurası ki Isparta’da gülün geçmişi daha 200 yıl bile olmadı. Keza 250 sene öncesine indiğimizde halıcılık da meşhur bir yer değil. Yani gül ve halıcılık 250 yıllık bir geçmişe sahip.  Peki bu soruyu 250 sene öncesi sorsaydık ne cevap alırdık. Isparta gerçekten de gül ve halıcılığın dışında hiçbir kültürü, tarihi, folklorü olmayan bir şehir miydi? Evet gül, halı vs. bundan türeyen her şeyle tanınmak, bilinmek de çok güzel.  Sadece bu mu olmalıydı? Kültürümüz, kabune pilavından mı ibâretti? Şimdi bir de Isparta Şiş adında bir yemek türümüz çıktı.  Şehrimizi tanıtalım, ama gerçekten bize ait folklorümüzle, tarihimizle, kişilerimizle, kültürümüzle yapalım bunu.  Olmayan kişilerin türbesini Isparta’da göstererek tanıtım olmaz. Metod var, yöntem var. Olmadık olayları Isparta’da oldurmakla tarih olmaz. Köklü bir tarihimiz, tarihi Ispartalı şahsiyetlerimiz var, bunu okullarımızda 10 dakikalık bir ders olarak verebiliriz mesela? Kimler mi? Mesela; Fatih’in hocası Abdülkadir Efendi Ispartalıdır. Fatih’in hocaları Isparta’da yetişti. Kanuni’nin oğlu Cihangirin Hocası Muslihiddin Efendi Ispartalıdır. Sadrazam Seyyid Ali Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Hüseyin Avni Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Halil Hamid Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Kemankeş Ali Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Kabakulak İbrahim Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Haydar Paşa Ispartalıdır. Sadrazam Yeğen Mehmed Paşa Ispartalıdır. Merhum Cumhurbaşkanı Başbakan Süleyman Demirel Ispartalıdır. Şehzade Hocası İbrahim Efendi Ispartalıdır. Abdurrahman Nazif Paşa Ispartalıdır. Anadolu (1860) ve Rumeli Kazaskeri Aziz Ahmed Bey Ispartalıdır. Anadolu kazaskeri Hamid-zade Abdullah Efendi Ispartalıdır. Nuri Mehmed Ali Efendi Mekke Kadısı Ispartalıdır. Mısır Beylerbeyi (1619) Mustafa Paşa Ispartalıdır. Tabi bu dersleri verirken, şunu da anlatmalıyız. Bu adını saydığımız Osmanlı ve Cumhuriyet tarihine yön veren bir zamanların aranan, parlak isimlerin çoğu ya idam edildi, ya da katledildi.  Ispartayı, Isparta Anadolu’daki en büyük konar-göçer hareketinin gerçekleştiği bir şehirdir diye tanıtabiliriz. Osmanlı’nın kuruluşunda Osman Gazi’nin ehlibeytin desteğini almak için Kuluca Kalesi fethine Ispartalıları davet ettiğini anlatabiliriz. Isparta’nın Roma’dan kalma, Selçuklular tarafından ele geçirilen kalesini anlatabiliriz. Isparta’nın 1204 sonunda Roma’dan fethedildiğini anlatabiliriz. Isparta’nın fethinde 7 kardeşin şehadete erdiğini ve bugün onların yani şehit kabirlerinin halen ayakta olduğunu anlatabiliriz. (Ama bunu anlatmayalım, çünkü yedi şehitlerin bazılarının kabirlerini gösterirsek mahcup olabiliriz.) Isparta’nın isimsiz, Türkmen motifleriyle işli yörük kabirlerini yurt dışına tanıtabiliriz ki bunu tanıtan kurumlar turizmle çok sayıda ziyaretçi çekti. Isparta’da sahabe kabirlerini tanıtabiliriz, kalelerimizi, medreselerimizi ve daha nice antik kentlerimizi anlatabiliriz. Ama ilk önce biz öğrenmeliyiz.'' Manav’ın açıklamaları, Isparta’nın tarihî ve kültürel mirasının hak ettiği ilgiyi görmesi gerektiğini bir kez daha gündeme getirdi.